Francisco Goya,  Mayıs’ın 3, 1808

              

        Goya’nın 1808 yılı Mayıs’ın 3’ünde Madrid’de yaşanan olayları temsil eden bu resmi sanat tarihinde tarz, konu ve içerik bakımından devrim yaratan bir eserdir. Eseri bu kadar özel kılan tarihi bir gerçeği en çarpıcı haliyle yansıtmasının yanı sıra mevcut kanıtları yıkmış olmasıdır. Goya eserde zamanın kalıplarına bağlı kalmamıştır. Alışılmış savaş betimlemelerinden uzaklaşarak duygularını kendi tarzında ifade etmiştir. Bundan dolayı Mayıs’ın 3 modern sanat tarihinin başlangıcı olmuştur. Freedman (2003: 11) “Örneğin Goya’nın 3 Mayıs 1808 de yaptığı  eser modern resmin başlangıcıdır. İnsanların aşina olduğu kültürel metinlere benzerlik açısından oldukça açık temel bir hikâyesidir” şeklinde ifadede de bulunmuştur. Bu bağlamda bu eserde direnen Madrid halkının kurşuna dizilmesini görüyoruz. Resmin koyu renkli, iç karartıcı ortamı sağ taraftaki Fransız askerlerin duruşu daha da bunaltıcı hale geliyor. Fransız askerleri gözgöze oldukları kurbanlarına yakın mesafede konumlanmışlardır. Bu gerçek dışı yakın duruş resimdeki gergin atmosferi doruğa çıkarmaktadır. Geometrik olarak paralel bir şekilde duran askerler karşısında yer alan kalabalığa karşı duygusuz ve mekanik bir davranış sergilemektedir. Askerlerin karşısında yer alan kalabalık figürler farklı duygular içindedir.

            Yerdeki kan gölü içindeki direnişçilerin hemen yanında yer alan ayaktakilerin bir korku içinde gözlerini kapatıp sıranın kendisine gelmesini beklerken, bir diğer nefretle yumruklarını sıkmakta biri ise endişe içinde yumruk yaptığı ellerini ısırmaktadır. Kalabalığın tam ortasında yer alan bu figür eserin odağındadır. Kollarını açmış vaziyette ve duruşu çarmıha giriş imgesini taşır. Bu eser incelendiğinde figürün sağ elin ortasında hz İsa’nın Stigmatalarından biri avucunda görülebilir. Resimdeki tek ışık kaynağı fener, bu teslim olan insanı aydınlatmakta ve yüzündeki çaresiz ifadeyi resmin odağına taşımaktadır. Gökyüzü karanlık ve kendi rengindedir. Çünkü Madridliler sabaha karşı katledilmişlerdir. Bu resmin yapılma amacı 3 Mayıs’ta ölenler boş yere ölmediklerini halka hatırlatmaktır.